آیه ۴۱ - سوره توبه

آیه انْفِرُوا خِفافاً وَ ثِقالاً وَ جاهِدُوا بِأَمْوالِكُمْ وَ أَنْفُسِكُمْ في سَبيلِ اللهِ ‌ ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ [41]

[همگى به‌سوى ميدان جهاد] حركت كنيد، سبك‌بار يا سنگين‌بار و با مال و جان خود، در راه خدا جهاد نماييد اين براى شما بهتر است اگر بدانيد.

جهاد

۱
(توبه/ ۴۱)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- الْجِهَادُ فَرْضٌ عَلَی جَمِیعِ الْمُسْلِمِینَ لِقَوْلِ اللَّهِ کُتِبَ عَلَیْکُمُ الْقِتالُ فَإِنْ قَامَتْ بِالْجِهَادِ طَائِفَهًٌْ مِنَ الْمُسْلِمِینَ وَسِعَ سَائِرَهُمُ التَّخَلُّفُ عَنْهُ مَا لَمْ یَحْتَجِ الَّذِینَ یَلُونَ الْجِهَادَ إِلَی الْمَدَدِ فَإِنِ احْتَاجُوا لَزِمَ الْجَمِیعَ أَنْ یُمِدُّوا حَتَّی یَکْتَفُوا قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ وَ ما کانَ الْمُؤْمِنُونَ لِیَنْفِرُوا کَافَّةً وَ إِنْ دَهِمَ أَمْرٌ یُحْتَاجُ فِیهِ إِلَی جَمَاعَتِهِمْ نَفَرُوا کُلُّهُمْ قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ انْفِرُوا خِفافاً وَ ثِقالًا وَ جاهِدُوا بِأَمْوالِکُمْ وَ أَنْفُسِکُمْ فِی سَبِیلِ اللهِ.

امام علی (علیه السلام)- جهاد بر تمام مسلمانان واجب است به دلیل این کلام خداوند متعال: جهاد در راه خدا، بر شما مقرّر شد (بقره/۲۱۶) پس اگر گروهی از مسلمانان به جهاد برخاستند و نیازی به مدد و یاری نداشتند، سایر مسلمانان اجازه دارند که درنگ کنند و به جهاد برنخیزند، ولی اگر گروه مجاهدان به کمک نیاز داشته باشند، بر جمیع مسلمانان واجب است که آنان را یاری رسانند تا بینیاز گردند، چرا که خداوند متعال فرموده است: شایسته نیست مؤمنان همگی [به‌سوی میدان جهاد] کوچ کنند. (توبه/۱۲۲). و اگر واقعهای روی دهد که مرتفع‌نمودن آن نیاز به خروج تمام مؤمنان داشته باشد، همه باید خارج شوند، خداوند متعال فرموده است: انْفِرُوا خِفافاً وَ ثِقالًا وَ جاهِدُوا بِأَمْوالِکُمْ وَ أَنْفُسِکُمْ فِی سَبِیلِ اللهِ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۶، ص۱۶۸
مستدرک الوسایل، ج۱۱، ص۱۴/ بحار الأنوار، ج۹۷، ص۴۸/ دعایم الإسلام، ج۱، ص۳۴۱
۲
(توبه/ ۴۱)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- فَوَ اللَّهِ إِنِّی لَعَلَی الْحَقِّ وَ إِنِّی لِلشَّهَادَهًِْ لَمُحِبٌّ فَ انْفِرُوا خِفافاً وَ ثِقالًا وَ جاهِدُوا بِأَمْوالِکُمْ وَ أَنْفُسِکُمْ فِی سَبِیلِ اللهِ ذلِکُمْ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ وَ لَا تَثَّاقَلُوا إِلَی الْأَرْضِ فتفروا {فَتَقِرُّوا} بِالْخَسْفِ وَ تَبُوءُوا بِالذُّلِّ وَ یَکُنْ نَصِیبُکُمُ الْأَخْسَرَ إِنَّ أَخَا الْحَرْبِ الْیَقْظَانَ الْأَرَقَّ مَنْ نَامَ لَمْ یُنَمْ عَنْهُ وَ مَنْ ضَعُفَ أَوْدَی وَ مَنْ تَرَکَ الْجِهَادَ فِی اللَّهِ کَانَ کَالْمَغْبُونِ الْمُهِینِ.

امام علی (علیه السلام)- به خدا سوگند من بر حق هستم و مشتاق شهادت هستم: [همگی به‌سوی میدان جهاد] حرکت کنید، سبک‌بار یا سنگین‌بار و با مال و جان خود، در راه خدا جهاد نمایید این برای شما بهتر است اگر بدانید. در خانه‌های خود نمانید، که به ستم گرفتار، و به خواری دچار خواهید شد، و بهره‌ی زندگی شما از همه زیانبارتر خواهد بود، و همانا برادر جنگ، بیداری و هوشیاری است، هر آن کس که به خواب رود، دشمن او نخواهد خوابید، و هرکه سستی کند هلاک میشود و هرکه جهد در راه خدا را ترک کند زیانکار خوار خواهد بود.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۶، ص۱۶۸
بحار الأنوار، ج۳۳، ص۵۷۲/ بحار الأنوار، ج۳۰، ص۲۶
۳
(توبه/ ۴۱)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- فَإِنِّی مِنْ ضَلَالَتِهِمُ الَّتِی هُمْ عَلَیْهَا وَ الْحَقِّ الَّذِی أَنَا عَلَیْهِ لَعَلَی بَصِیرَهًٍْ وَ یَقِینٍ وَ إِنِّی إِلَی لِقَاءِ رَبِّی لَمُشْتَاقٌ وَ بِحُسْنِ ثَوَابِهِ لَمُنْتَظِرٌ وَ هَذَا الْقَلْبُ الَّذِی أَلْقَاهُمْ بِهِ هُوَ الْقَلْبُ الَّذِی لَقِیتُ بِهِ الْکُفَّارَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله)وَ هُوَ الْقَلْبُ الَّذِی لَقِیتُ بِهِ أَهْلَ الْجَمَلِ وَ أَهْلَ صِفِّینَ لَیْلَهًَْ الْهَرِیرِ فَإِذَا أَنَا نَفَرْتُکُمْ {فَ} انْفِرُوا خِفافاً وَ ثِقالًا وَ جاهِدُوا بِأَمْوالِکُمْ وَ أَنْفُسِکُمْ فِی سَبِیلِ اللهِ ذلِکُمْ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُون.

امام علی (علیه السلام)- پس من بر ضلالتی که آن‌ها گرفتار آن‌اند و حقّی که من بر آنم، بینایم. من شوق ملاقات و دیدار پروردگارم را دارم و در انتظار پاداشی نیک هستم و این دلی که با آن ایشان را ملاقات می‌کنم، همان دلی است که با آن در کنار رسول خدا (صلی الله علیه و آله)، کفّار را ملاقات کردم. همان دلی است که به خاطر آن اهل جمل، صفین، لیلهًْ الهریر را دیدار کردم. پس در این هنگام که شما را پراکنده می‌کنم، [همگی به‌سوی میدان جهاد] حرکت کنید، سبک‌بار یا سنگین‌بار و با مال و جان خود، در راه خدا جهاد نمایید این برای شما بهتر است اگر بدانید.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۶، ص۱۷۰
بحار الأنوار، ج۷۴، ص۳۴۱

سبک‌بار یا سنگین‌بار

۱ -۱
(توبه/ ۴۱)

الصّادق (علیه السلام)- انْفِرُوا خِفافاً وَ ثِقالًا قَالَ شُبَّاناً وَ شُیُوخاً.

امام صادق (علیه السلام)- انْفِرُوا خِفافاً وَ ثِقالًا، چه جوان باشید و چه پیر.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۶، ص۱۷۰
مستدرک الوسایل، ج۱۱، ص۱۵/ نور الثقلین/ بحار الأنوار، ج۹۷، ص۴۸/ دعایم الإسلام، ج۱، ص۳۴۱/ القمی، ج۱، ص۲۹۰/ بحار الأنوار، ج۲۱، ص۲۱۰/ شرح نهج البلاغهًْ، ج۱۴، ص۸
بیشتر