سوره فجر

ثواب قرائت

۱
(فجر/ مقدمه)

الصّادق (علیه السلام)- اقْرَءُوا سُورَهًَْ الْفَجْرِ فِی فَرَائِضِکُمْ وَ نَوَافِلِکُمْ فَإِنَّهَا سُورَهًٌْ لِلْحُسَیْنِ‌بْنِ‌عَلِیٍّ (علیه السلام) مَنْ قَرَأَهَا کَانَ مَعَ الْحُسَیْنِ‌بْنِ‌عَلِیٍّ (علیه السلام) یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ فِی دَرَجَتِهِ مِنَ الْجَنَّهًِْ إِنَ اللهَ عَزِیزٌ حَکِیمٌ.

امام صادق (علیه السلام)- سوره‌ی فجر را در نمازهای واجب و نافله‌ی خود بخوانید که آن سوره برای حسین‌بن‌علی (علیه السلام) است. هرکه آن را بخواند، در روز قیامت همراه حسین (علیه السلام) و هم رتبه‌ی او در بهشت خواهد بود. که خداوند، توانا و حکیم است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۸۸
ثواب الأعمال، ص۱۲۳/ نورالثقلین/ البرهان
۲
(فجر/ مقدمه)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- مَنْ قَرَأَ هَذِهِ السُّورَهًَْ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ بِعَدَدِ مَنْ قَرَأَهَا وَ جَعَلَ لَهُ نُوراً یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ وَ مَنْ کَتَبَهَا وَ عَلَّقَهَا عَلَی وَسَطِهِ وَ جَامَعَ زَوْجَتَهُ حَلَالًا رَزَقَهُ اللَّهُ وَلَداً ذَکَراً قُرَّهًَْ عَیْنٍ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- هرکه این سوره را بخواند، خداوند به شمار قرائت‌کنندگان این سوره، گناهانش را می‌آمرزد و در قیامت، نوری برایش قرار می‌دهد. و هرکه آن را بنویسد و به کمر خود بیاویزد و به حلال با همسرش بیامیزد، خداوند، پسری را بهره‌ی او میگرداند که نور چشم او باشد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۸۸
البرهان

آیه وَ الْفَجْرِ [1]

به سپيده‌دم سوگند.

۱
(فجر/ ۱)

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- إِنَّ الْفَجْرَ هُوَ الصُّبْحُ الْمَعْرُوفُ فَهُوَ انْفِجَارُ الصُّبْحِ الصَّادِقِ.

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- فَجر همان صبحِ معروف و انفجارِ صبحِ صادق و صبح کاذب است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۸۸
بحارالأنوار، ج۸۰، ص۱۰۲/ روضهًْ الواعظین، ج۲، ص۳۵۱/ نورالثقلین
۲
(فجر/ ۱)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ جَابِر (رحمة الله علیه) عَنْ أَبِی‌عَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) قَالَ قَوْلُهُ تَعَالَی وَ الْفَجْرِ هُوَ الْقَائِمُ (عجل الله تعالی فرجه الشریف).

امام صادق (علیه السلام)- جابر از امام جعفر صادق (علیه السلام) روایت کرده است که ایشان فرمود: «در کلام خداوند عزّوجلّ: وَ الْفَجْر حضرت قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۸۸
بحارالأنوار، ج۲۴، ص۷۸/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۷۶۶/ البرهان
۳
(فجر/ ۱)

الباقر (علیه السلام)- یَا جَابِرُ (رحمة الله علیه)! وَ الْفَجْرِ جَدِّی.

امام باقر (علیه السلام)- امام باقر (علیه السلام) در تفسیر آیه: وَ الْفَجْرِ وَ لَیالٍ عَشْرٍ، فرمود: «ای جابر (رحمة الله علیه) منظور از وَ الْفَجْر جدّم رسول خدا (صلی الله علیه و آله) می‌باشد».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۸۸
المناقب، ج۱، ص۲۸۱

آیه وَ لَيالٍ عَشْرٍ [2]

و به شب‌هاي دهگانه

۱
(فجر/ ۲)

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وَ لَیالٍ عَشْرٍ قَالَ: عَشْرُ ذِی الْحِجَّهًِْ.

علی‌ّبن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- و الْفَجْرِ* وَ لَیَالٍ عَشْرٍ منظور شبهای دهگانه‌ی ذی‌الحجّه است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۸۸
القمی، ج۲، ص۴۱۹/ فقه القرآن، ج۱، ص۲۸۰/ نورالثقلین/ البرهان
۲
(فجر/ ۲)

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- وَ لَیالٍ عَشْرٍ قَالَ: عَشْرُ الْأَضْحَی.

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- منظور از وَ لَیالٍ عَشْر، دهه‌ی اوّل ذی‌الحجّه است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۸۸
روضهًْ الواعظین، ج۲، ص۳۵۱
۳
(فجر/ ۲)

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- وَ قِیلَ: هِیَ الْعَشَرَهًُْ الْأَوَاخِرُ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ.

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- گفته شده آن ده شب آخر ماه رمضان است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۹۰
بحرالعرفان، ج۱۷، ص۲۵
۴
(فجر/ ۲)

الصّادق (علیه السلام)- وَ الْفَجْرِ جَدِّی وَ لَیالٍ عَشْرٍ عَشْرَهًُْ أَئِمَّهًْ (علیهم السلام).

امام صادق (علیه السلام)- و الْفَجْرِ جدّم رسول خدا (صلی الله علیه و آله) است و وَلَیَالٍ عَشْرٍ ده امام (علیهم السلام) بعد از او هستند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۹۰
المناقب، ج۱، ص۲۸۱

آیه وَ الشَّفْعِ وَ الْوَتْرِ [3]

و به زوج و فرد،

۱
(فجر/ ۳)

الصّادق (علیه السلام)- وَ الشَّفْعِ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) وَ فَاطِمَهًُْ (سلام الله علیها) وَ الْوَتْرِ هُوَ اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِیکَ لَهُ.

امام صادق (علیه السلام)- وَ الشَّفْعِ امیرالمؤمنین (علیه السلام) با فاطمه (سلام الله علیها) است. وَ الْوَتْرِ خدای یکتا است که شریکی ندارد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۹۰
بحارالأنوار، ج۲۴، ص۷۸/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۷۶۶
۲
(فجر/ ۳)

علی‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- الشَّفْعُ الْحَسَنُ (علیه السلام) وَ الْحُسَیْنُ (علیه السلام) وَ الْوَتْرُ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِین (علیه السلام).

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وَ الشَّفْعِ امام حسن و امام حسین (علیها السلام) هستند. وَ الْوَتْرِ امیرالمؤمنین (علیه السلام) است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۹۰
القمی، ج۲، ص۴۱۹/ بحارالأنوار، ج۲۴، ص۳۴۹
۳
(فجر/ ۳)

الباقر (علیه السلام)- وَ الشَّفْعِ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِین (علیه السلام) وَ الْوَتْرِ اسْمُ الْقَائِمِ (عجل الله تعالی فرجه الشریف).

امام باقر (علیه السلام)- وَ الشَّفْعِ امیرالمومنین (علیه السلام)، وَ الْوَتْرِ اسم امام قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۹۰
المناقب، ج۱، ص۲۸۱
۴
(فجر/ ۳)

الصّادق (علیه السلام)- الشَّفْعُ هُوَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ عَلِیٌّ (علیه السلام) وَ الْوَتْرُ هُوَ اللَّهُ الْوَاحِدُ عَزَّوَجَلَّ.

امام صادق (علیه السلام)- الشَّفْعُ (جفت)، رسول خدا (صلی الله علیه و آله) و علی (علیه السلام) می باشد و الْوَتْرُ (طاق) خداوند یگانه و چیره عزّوجلّ است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۹۰
تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۷۶۶/ البرهان
۵
(فجر/ ۳)

الصّادق (علیه السلام)- الشَّفْعُ الرَّکْعَتَانِ وَ الْوَتْرُ الْوَاحِدَهًُْ الَّتِی یَقْنُتُ فِیهَا وَ قَالَ یُسَلِّمُ مِنَ الرَّکْعَتَیْنِ وَ یَأْمُرُ إِنْ شَاءَ وَ یَنْهَی وَ یَتَکَلَّمُ بِحَاجَتِهِ وَ یَتَصَرَّفُ فِیهَا ثُمَّ یُوتِرُ بَعْدَ ذَلِکَ بِرَکْعَهًٍْ وَاحِدَهًٍْ یَقْنُتُ بَعْدَ الرُّکُوعِ وَ یَجْلِسُ وَ یَتَشَهَّدُ وَ یُسَلِّمُ ثُمَّ یُصَلِّی رَکْعَتَیْنِ جَالِساً وَ لَا یُصَلِّی بَعْدَ ذَلِکَ صَلَاهًًْ حَتَّی یَطْلُعَ الْفَجْرُ فَیُصَلِّی رَکْعَتَیِ الْفَجْر.

امام صادق (علیه السلام)- شفع، دو رکعت و وتر یک رکعت است که در آن قنوت خوانده میشود. در دو رکعت سلام نماز را میگوید و اگر خواست امر و نهی میکند و برای رفع نیازهایش حرف میزند و برای رفع نیازهایش دست به کار میشود یعنی بین نماز شفع و وتر فاصله است و سرهم نیست. سپس یک رکعت نماز وتر میخواند و بعد از رکوع قنوت میگیرد و مینشیند و تشهّد میخواند و سلام میگوید و سپس دو رکعت نشسته نماز میخواند و بعد از آن تا طلوع فجر نماز نمیخواند تا اینکه فجر طلوع کند، پس دو رکعت فجر را میخواند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۹۰
بحارالأنوار، ج۸۴، ص۲۲۳/ القمی، ج۲، ص۴۱۹/ دعایم الإسلام، ج۱، ص۲۰۵
۶
(فجر/ ۳)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- وَ الشَّفْعِ وَ الْوَتْرِ الصَّلَاهًُْ فَمِنْهَا شَفْعٌ وَ مِنْهَا وَتْرٌ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- الشَّفْعُ وَ الْوَتْرُ نماز هستند. یکی نماز شفع و دیگری نماز وتر.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۹۰
بحارالأنوار، ج۸۳، ص۲۱۲/ نورالثقلین
۷
(فجر/ ۳)

الصّادق (علیه السلام)- الشَّفْعُ یَوْمُ النَّحْروَ الْوَتْرُ عَرَفَهًْ.

امام صادق (علیه السلام)- الشَّفْعُ، عید قربان است و الْوَتْرُ، روز عرفه است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۹۰
البرهان/ نورالثقلین
۸
(فجر/ ۳)

الصّادقین (علیها السلام)- أَنَّ الشَّفْعَ یَوْمُ التَّرْوِیَهًِْ وَ الْوَتْرَ یَوْمُ عَرَفَهًْ.

امام باقر و امام صادق (علیها السلام)- الشَّفْعُ، روز ترویه است و الْوَتْرُ روز عرفه است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۹۰
المصباح للکفعمی، ص۳۴۳/ نورالثقلین
۹
(فجر/ ۳)

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- الشَّفْعُ الخَلقُ لِأَنَّهُ قَالَ وَ خَلَقْناکُمْ أَزْواجاوَ الْوَتْرُ الله تَعَالَی.

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- الشَّفْعُ؛ مخلوقات هستند زیرا خداوند فرمود: و شما را به‌صورت زوج‌ها آفریدیم!. (نبأ/۸) و الْوَتْرُ (یکتا) خداوند است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۹۰
نورالثقلین
۱۰
(فجر/ ۳)

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- الْوَتْرُ آدَمُ (علیه السلام) شُفِعَ بزَوْجَتِه.

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- الْوَتْرُ آدم (علیه السلام) و الشَّفْعُ همسرش حوّا (سلام الله علیها) است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۹۰
بحرالعرفان، ج۱۷، ص۲۵

آیه وَ اللَّيْلِ إِذا يَسْرِ [4]

و به شب، هنگامي‌كه [به‌سوي روشنايي روز] حركت مي‌كند [كه پروردگارت در كمين ستمكاران است]!

۱
(فجر/ ۴)

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وَ اللَّیْلِ إِذا یَسْرِ قَالَ هِیَ لَیْلَهًُْ جَمْعٍ.

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وَاللَّیْلِ إِذَا یَسْرِ، منظور، شب جمع است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۸، ص۹۲
القمی، ج۲، ص۴۱۹
بیشتر