آیه وَ جَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً يَدْعُونَ إِلَى النّارِ وَ يَوْمَ الْقِيامَةِ لايُنْصَرُونَ [41]
و آنان( فرعونيان) را پيشوايانى قرار داديم كه به آتش [دوزخ] دعوت مى‌كنند؛ و روز رستاخيز يارى نخواهند شد.
الصّادق (علیه السلام)- إِنَّ الْأَئِمَّهًَْ فِی کِتَابِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ إِمَامَانِ قَالَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی وَجَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً یَهْدُونَ بِأَمْرِنا لَا بِأَمْرِ النَّاسِ یُقَدِّمُونَ أَمْرَ اللَّهِ قَبْلَ أَمْرِهِمْ وَ حُکْمَ اللَّهِ قَبْلَ حُکْمِهِمْ قَالَ وَجَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً یَدْعُونَ إِلَی النَّارِ یُقَدِّمُونَ أَمْرَهُمْ قَبْلَ أَمْرِ اللَّهِ وَ حُکْمَهُمْ قَبْلَ حُکْمِ اللَّهِ وَ یَأْخُذُونَ بِأَهْوَائِهِمْ خِلَافَ مَا فِی کِتَابِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ.
امام صادق (علیه السلام)- ائمّه در کتاب خداوند عزّوجل دو گروه هستند: خداوند متعال می‌فرماید: و آنان را پیشوایانی که به سوی امر ما می خوانند قراردادیم نه به امر مردم (انبیاء/۷۳). اینان فرمان و اراده خدا و حکم او را بر خواست مردم ترجیح می‌دهند و باز می‌فرماید: وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً یَدْعُونَ إِلَی النَّارِ؛ اینان خواست مردم را بر خواست و حکم خدا مقدّم می‌دارند و برخلاف آنچه در کتاب خدا آمده به حسب هواهای نفس خود رفتار می‌کنند».
الصّادق (علیه السلام)- إِنَّ الدُّنْیَا لَا تَکُونُ إِلَّا وَ فِیهَا إِمَامَانِ بَرٌّ وَ فَاجِرٌ فَالْبَرُّ الَّذِی قَالَ اللَّهُ تَعَالَی وَجَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً یَهْدُونَ بِأَمْرِنا وَ أَمَّا الْفَاجِرُ فَالَّذِی قَالَ اللَّهُ تَعَالَی وَجَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً یَدْعُونَ إِلَی النَّارِ وَ یَوْمَ الْقِیامَةِ لا یُنْصَرُونَ.
امام صادق (علیه السلام)- در دنیا پیوسته دو امام و رهبر وجود دارد؛ نیکوکار و تبهکار. امام نیکوکار کسی است که این آیه می‌فرماید: و آنان را پیشوایانی که به سوی امر ما می خوانند قراردادیم نه به امر مردم (انبیاء/۷۳)؛ امّا این آیه اشاره به پیشوای تبهکار است: وَ جَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً یَدْعُونَ إِلَی النَّارِ وَ یَوْمَ الْقِیامَةِ لا یُنْصَرُونَ.
الصّادق (علیه السلام)- لَا یَصْلُحُ النَّاسَ إِلَّا إِمَامٌ عَادِلٌ وَ إِمَامٌ فَاجِرٌ إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ یَقُولُ وَجَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً یَهْدُونَ بِأَمْرِنا وَ قَالَ وَ جَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً یَدْعُونَ إِلَی النَّار.
امام صادق (علیه السلام)- اصلاح امور مردم و جامعه فقط به دست امام عادل انجام می‌شود و امام فاجر آن را فاسد می‌کند و به تباهی و آتش می‌کشد خداوند در این آیه می‌فرماید: و آنان را پیشوایانی که به سوی امر ما می خوانند قراردادیم نه به امر مردم (انبیاء/۷۳) و فرموده است: وَ جَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً یَدْعُونَ إِلَی النَّارِ.
أمیرالمومنین (علیه السلام)- الْأَئِمَّهًُْ مِنْ قُرَیْشٍ أَبْرَارُهَا أَئِمَّهًُْ أَبْرَارِهَا وَ فُجَّارُهَا أَئِمَّهًُْ فُجَّارِهَا ثُمَّ تَلَا هَذِهِ الْآیَهًَْ وَجَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً یَدْعُونَ إِلَی النَّارِ وَ یَوْمَ الْقِیامَةِ لا یُنْصَرُونَ.
امام علی (علیه السلام)- پیشوایان نیکوکار قریش امام نیکوکاران آن‌ها هستند و پیشوایان ستمگر قریش، رهبر تبهکاران آن‌ها. بعد این آیه را خواند: وَ جَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً یَدْعُونَ إِلَی النَّارِ وَ یَوْمَ الْقِیامَةِ لا یُنْصَرُونَ.
الرّسول (علیه السلام)- فَلَمَّا بَلَغَ غَدِیرَ خُمٍّ قَبْلَ الْجُحْفَهًِْ بِثَلَاثَهًِْ أَمْیَالٍ أَتَاهُ جَبْرَئِیلُ (علیه السلام) عَلَی خَمْسِ سَاعَاتٍ مَضَتْ مِنَ النَّهَارِ بِالزَّجْرِ وَ الِانْتِهَارِ وَ الْعِصْمَهًِْ مِنَ النَّاسِ فَقَالَ یَا مُحَمَّدُ (صلی الله علیه و آله) إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ یُقْرِئُکَ السَّلَامَ وَ یَقُولُ لَکَ یا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ فِی عَلِی (علیه السلام).. فَأَمَرَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) عِنْدَ مَا جَاءَتِ الْعِصْمَهًُْ مُنَادِیاً یُنَادِی فِی النَّاسِ بِالصَّلَاهًِْ جَامِعَهًًْ وَ یَرُدُّ مَنْ تَقَدَّمَ مِنْهُمْ وَ یَحْبِسُ مَنْ تَأَخَّرَ عَنْهُمْ وَ تَنَحَّی عَنْ یَمِینِ الطَّرِیقِ إِلَی جَنْبِ مَسْجِدِ الْغَدِیرِ أَمَرَهُ بِذَلِکَ جَبْرَئِیلُ (علیه السلام) عَنِ اللَّهِ عَزَّ اسْمُهُ وَ فِی الْمَوْضِعِ سَلَمَاتٌ فَأَمَرَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) أَنْ یُقَمَّ مَا تَحْتَهُنَّ وَ یُنْصَبَ لَهُ أَحْجَارٌ کَهَیْئَهًِْ الْمِنْبَرِ لِیُشْرِفَ عَلَی النَّاسِ فَتَرَاجَعَ النَّاسُ وَ احْتُبِسَ أَوَاخِرُهُمْ فِی ذَلِکَ الْمَکَانِ لَا یَزَالُونَ فَقَامَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) فَوْقَ تِلْکَ الْأَحْجَارِ ثُمَّ حَمِدَ اللَّهَ وَ أَثْنَی عَلَیْهِ فَقَال ... مَعَاشِرَ النَّاسِ سَیَکُونُ مِنْ بَعْدِی أَئِمَّةٌ یَدْعُونَ إِلَی النَّارِ وَ یَوْمَ الْقِیامَةِ لا یُنْصَرُونَ مَعَاشِرَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ وَ أَنَا بَرِیئَانِ مِنْهُم.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- وقتی پیامبر (صلی الله علیه و آله) به سرزمین غدیرخم که سه مایل قبل از سرزمین جحفه است رسیدند. پنج ساعت از روز گذشته بود که جبرئیل با امان‌نامه‌ای که در آن پیامبر (صلی الله علیه و آله) را از شرّ مردم در امان می‌داشت و مردم را از آزار او طرد و دور می‌کرد آمد و گفت: «ای محمّد (صلی الله علیه و آله)! خدای عزّوجل سلامت می‌رساند و چنین می‌فرماید: ای پیامبر! آنچه از طرف پروردگارت بر تو نازل شده است [در مورد علی (علیه السلام)]، کاملًا (به مردم) برسان! ... (مائده/۶۷) وقتی جبرئیل (علیه السلام) به پیامبر (صلی الله علیه و آله) تضمین داد که از مکر مردم در امان خواهد ماند، پیامبر (صلی الله علیه و آله) دستور داد ندا دهند که همگان جمع شوند و هرکس جلو افتاده بازگردد و هرکس عقب ماند خود را برساند و کمی از راه به سمت راست رفت و خود را کنار مسجد غدیر رساند که جبرئیل (علیه السلام) از سوی خداوند چنین فرمان داده بود [که به آنجا برود] و آنجا چند درخت بود و پیامبر (صلی الله علیه و آله) دستور داد زیر آن درخت‌ها با سنگ چیزی شبیه منبر بسازند که بر مردم مشرف باشد و چون همگان آنجا جمع شدند و ایستادند پیامبر (صلی الله علیه و آله) بالای آن سنگها ایستادند و پس از ستایش و نیایش خداوند چنین فرمود: «... ای مردم! بعد از من چنین می‌شود که گروهی پیشوا می‌شوند که أَئِمَّةٌ یَدْعُونَ إِلَی النَّارِ وَ یَوْمَ الْقِیامَةِ لا یُنْصَرُونَ ای مردم! پس از من پیشوایان و امامانی به زودی خواهندبود که مردم را به آتش فرامی‌خوانند و روز رستاخیز یاری‌کرده نخواهند شد. ای مردم! خداوند و من از آنان بیزاریم».
أمیرالمومنین (علیه السلام)- إِسْمَاعِیلَ بْنِ جَابِرٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ الصَّادِقَ (علیه السلام) یَقُولُ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی بَعَثَ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) فَخَتَمَ بِهِ الْأَنْبِیَاءَ فَلَا نَبِیَّ بَعْدَهُ وَ أَنْزَلَ عَلَیْهِ کِتَاباً فَخَتَمَ بِهِ الْکُتُبَ فَلَا کِتَابَ بَعْدَهُ أَحَلَّ فِیهِ حَلَالًا وَ حَرَّمَ حَرَاماً فَحَلَالُهُ حَلَالٌ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَهًِْ وَ حَرَامُهُ حَرَامٌ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَهًِْ فِیهِ شَرْعُکُمْ وَ خَبَرُ مَنْ قَبْلَکُمْ وَ بَعْدَکُمْ ... وَ لَقَدْ سَأَلَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) شِیعَتَهُ عَنْ مِثْلِ هَذَا فَقَالَ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی أَنْزَلَ الْقُرْآنَ عَلَی سَبْعَهًِْ أَقْسَام ... وَ مِنْهُ مَا تَأْوِیلُهُ فِی تَنْزِیلِهِ وَ مِنْهُ مَا تَأْوِیلُهُ قَبْلَ تَنْزِیلِهِ وَ مِنْهُ مَا تَأْوِیلُهُ بَعْدَ تَنْزِیلِه ... وَ أَمَّا مَا تَأْوِیلُهُ مَعَ تَنْزِیلِهِ فَمِثْلُ قَوْلِهِ تَعَالَی یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللهَ وَ کُونُوا مَعَ الصَّادِقِینَ فَیَحْتَاجُ مَنْ سَمِعَ هَذَا التَّنْزِیلَ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) أَنْ یَعْرِفَ هَؤُلَاءِ الصَّادِقِینَ الَّذِینَ أَمَرُوا بِالْکَیْنُونِیَّهًِْ مَعَهُمْ وَ یَجِبُ عَلَی الرَّسُولِ (صلی الله علیه و آله) أَنْ یَدُلَّ عَلَیْهِمْ وَ یَجِبُ عَلَی الْأُمَّهًِْ حِینَئِذٍ امْتِثَالُ الْأَمْر ... وَ مِثْلُ قَوْلِهِ عَزَّوَجَلَّ لا تَتَوَلَّوْا قَوْماً غَضِبَ اللهُ عَلَیْهِمْ قَدْ یَئِسُوا مِنَ الْآخِرَةِ کَما یَئِسَ الْکُفَّارُ مِنْ أَصْحابِ الْقُبُورِ فَوَجَبَ عَلَی الْأُمَّهًِْ أَنْ یَعْرِفُوا هَؤُلَاءِ الْمُنَزَّلَ فِیهِمْ هَذِهِ الْآیَاتُ مَنْ هُمْ وَ مَنْ غَضِبَ اللَّهِ عَلَیْهِمْ لِیُعْرَفُوا بِأَسْمَائِهِمْ حَتَّی یَتَبَرَّءُوا مِنْهُمْ وَ لَا یَتَوَلَّوْهُمْ قَالَ اللَّهُ تَعَالَی وَجَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً یَدْعُونَ إِلَی النَّارِ وَ یَوْمَ الْقِیامَةِ لا یُنْصَرُونَ وَ مِثْلُ ذَلِکَ کَثِیرٌ فِی کِتَابِ اللَّهِ تَعَالَی مِنَ الْأَمْرِ بِطَاعَهًِْ الْأَصْفِیَاءِ وَ نَعْتِهِمْ وَ التَّبَرِّی مِمَّنْ خَالَفَهُمْ وَ قَدْ خَرَجَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) مِمَّا وَجَبَ عَلَیْهِ وَ لَمْ یَمْضِ مِنَ الدُّنْیَا حَتَّی بَیَّنَ لِلْأُمَّهًِْ حَالَ الْأَوْلِیَاءِ مِنْ أُولِی الْأَمْرِ وَ نَصَّ عَلَیْهِمْ وَ أَخَذَ الْبَیْعَهًَْ عَلَی الْأُمَّهًِْ بِالسَّمْعِ لَهُمْ وَ الطَّاعَهًِْ وَ أَبَانَ لَهُمْ أَیْضاً أَسْمَاءَ مَنْ نَهَاهُمْ عَنْ وَلَایَتِهِمْ فَمَا أَقَلَّ مَنْ أَطَاعَ فِی ذَلِکَ وَ مَا أَکْثَرَ مَنْ عَصَی فِیهِ وَ مَالَ إِلَی الدُّنْیَا وَ زُخْرُفِهَا فَالْوَیْلُ لَهُمْ.
امام علی (علیه السلام)- اسماعیل‌بن‌جابر گوید از امام صادق (علیه السلام) شنیدم که می‌فرمود: «خداوند تبارک‌وتعالی محمّد (صلی الله علیه و آله) را معبوث کرد و با او سلسله‌ی پیامبران را به پایان رساند و پیامبری بعد از او نیست و کتابی (قرآن) بر او نازل کرد و کتاب‌ها [ی آسمانی] را با آن خاتمه داد و کتابی بعد از آن نیست [و نخواهد آمد]؛ که آن حلال و حرام را مشخص کرد. پس حلال آن تا روز قیامت حلال و حرام آن تا روز قیامت حرام است. دین شما و خبر پیشینیان و آیندگان در آن است ... امیرالمؤمنین (علیه السلام) درباره اخباری مثل این [اخبار] از پیروانش سؤال کرد و فرمود: «خداوند تبارک‌وتعالی قرآن را بر هفت بخش نازل‌کرد ... که از جمله آن هفت قسم آن قسمی است که وقوعش در زمان نزول قرآن بود و قسم دیگر آن است که وقوعش قبل از نزول قرآن بوده و قسم دیگر آنکه وقوعش بعد از نزول قرآن بوده است ... و آن قسم که وقوعش همراه با نزولش بوده مانند این کلام خداوند تعالی است: ای کسانی که ایمان آورده‌اید از مخالفت فرمان خدا بپرهیزید و همراه صادقان باشید (توبه/۱۱۹) هرکسی این آیه را از رسول‌خدا (صلی الله علیه و آله) می‌شنید نیاز داشت که این صادقان را که دستور به همراهی با آنان صادرشده بشناسند و بر رسول‌خدا (صلی الله علیه و آله) واجب بود که مردم را به این صادقان راهنمایی کند و در وقتی صادقان را شناختند بر امّت واجب بود که این دستور را انجام دهند و با صادقان همراهی کنند و نمونه‌ی دیگر این کلام خداوند عزّوجّل: با قومی که خداوند آن‌ها را مورد غضب قرارداده دوستی نکنید. آن‌ها ار آخرت مأیوس‌اند همان‌گونه که کفّار مدفون در قبرها ماُیوس می‌باشند (ممتحنه/۱۳) که بر امّت واجب بود آن کسانی را که این آیات درباره آن‌ها نازل شده است، بشناسند که آن‌ها و کسانی‌که مورد غضب خدا قرار گرفته‌اند؛ چه کسانی هستند باید همه را به اسم می‌شناختند تا اینکه از آن‌ها دوری کنند و دوستی نکنند خداوند متعال فرمود: جَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً یَدْعُونَ إِلَی النَّارِ وَ یَوْمَ الْقِیامَةِ لا یُنْصَرُونَ؛ و مثل این دستورات در کتاب خدا بسیار است که به اطاعت از برگزیدگان و ستایش آنان و دوری‌جستن از آن کسانی که با اینان (برگزیدگان) مخالفت می‌کنند، امرشده؛ پیامبر (صلی الله علیه و آله) آنچه بر او واجب بود انجام داد و از دنیا نرفت تا اینکه برای امّت، حال اولیاء که همان اولی‌الامر هستند را آشکار کرد و بر آن‌ها تصریح کرد و از امّت پیمان گرفت که از آن‌ها حرف‌شنوی داشته باشند و اطاعت کنند و همچنین برای آن‌ها (امّت) نام آن‌هایی را که ولایت آن‌ها ممنوع است، آشکار بیان کرد و چه کم بودند آن‌هایی که در این امر از پیامبر (صلی الله علیه و آله) اطاعت کردند و چه بسیار بودند آنان که در این امر نافرمانی کردند و به دنیا و زنیت آن میل کردند؛ وای بر آن‌ها!»
الصّادق (علیه السلام)- إِسْمَاعِیلَ بْنِ جَابِرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) أَنَّهُ کَتَبَ بِهَذِهِ الرِّسَالَهًِْ إِلَی أَصْحَابِهِ وَ أَمَرَهُمْ بِمُدَارَسَتِهَا وَ النَّظَرِ فِیهَا وَ تَعَاهُدِهَا وَ الْعَمَلِ بِهَا فَکَانُوا یَضَعُونَهَا فِی مَسَاجِدِ بُیُوتِهِمْ فَإِذَا فَرَغُوا مِنَ الصَّلَاهًِْ نَظَرُوا فِیهَا قَالَ وَ حَدَّثَنِی الْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ مَالِکٍ الْکُوفِیِّ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ الرَّبِیعِ الصَّحَّافِ عَنْ إِسْمَاعِیلَ بْنِ مَخْلَدٍ السَّرَّاجِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ خَرَجَتْ هَذِهِ الرِّسَالَهًُْ مِنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) إِلَی أَصْحَابِه ... فَاتَّقُوا اللَّهَ أَیَّتُهَا الْعِصَابَهًُْ النَّاجِیَهًُْ إِنْ أَتَمَّ اللَّهُ لَکُمْ مَا أَعْطَاکُمْ بِهِ فَإِنَّهُ لَا یَتِمُّ الْأَمْرُ حَتَّی یَدْخُلَ عَلَیْکُمْ مِثْلُ الَّذِی دَخَلَ عَلَی الصَّالِحِینَ قَبْلَکُمْ وَ حَتَّی تُبْتَلَوْا فِی أَنْفُسِکُمْ وَ أَمْوَالِکُمْ وَ حَتَّی تَسْمَعُوا مِنْ أَعْدَاءِ اللَّهِ أَذًی کَثِیراً فَتَصْبِرُوا وَ تَعْرُکُوا بِجُنُوبِکُمْ وَ حَتَّی یَسْتَذِلُّوکُمْ وَ یُبْغِضُوکُمْ وَ حَتَّی یُحَمِّلُوا عَلَیْکُمُ الضَّیْمَ فَتَحَمَّلُوا مِنْهُمْ تَلْتَمِسُونَ بِذَلِکَ وَجْهَ اللَّهِ وَ الدَّارَ الْآخِرَهًَْ وَ حَتَّی تَکْظِمُوا الْغَیْظَ الشَّدِیدَ فِی الْأَذَی فِی اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ یَجْتَرِمُونَهُ إِلَیْکُمْ وَ حَتَّی یُکَذِّبُوکُمْ بِالْحَقِّ وَ یُعَادُوکُمْ فِیهِ وَ یُبْغِضُوکُمْ عَلَیْهِ فَتَصْبِرُوا عَلَی ذَلِکَ مِنْهُمْ وَ مِصْدَاقُ ذَلِکَ کُلِّهِ فِی کِتَابِ اللَّهِ الَّذِی أَنْزَلَهُ جَبْرَئِیلُ (علیه السلام) عَلَی نَبِیِّکُمْ (صلی الله علیه و آله) سَمِعْتُمْ قَوْلَ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ لِنَبِیِّکُمْ (صلی الله علیه و آله) فَاصْبِرْ کَما صَبَرَ أُولُوا الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ وَ لا تَسْتَعْجِلْ لَهُمْ ثُمَّ قَالَ وَ إِنْ یُکَذِّبُوکَ فَقَدْ کُذِّبَتْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِکَ فَصَبَرُوا عَلی ما کُذِّبُوا وَ أُوذُوا فَقَدْ کُذِّبَ نَبِیُّ اللَّهِ وَ الرُّسُلُ مِنْ قَبْلِهِ وَ أُوذُوا مَعَ التَّکْذِیبِ بِالْحَقِّ فَإِنْ سَرَّکُمْ أَمْرُ اللَّهِ فِیهِمُ الَّذِی خَلَقَهُمْ لَهُ فِی الْأَصْلِ {أَصْلِ الْخَلْقِ} مِنَ الْکُفْرِ الَّذِی سَبَقَ فِی عِلْمِ اللَّهِ أَنْ یَخْلُقَهُمْ لَهُ فِی الْأَصْلِ وَ مِنَ الَّذِینَ سَمَّاهُمُ اللَّهُ فِی کِتَابِهِ فِی قَوْلِهِ وَ جَعَلْنَا مِنْهُمْ أَئِمَّةً یَدْعُونَ إِلَی النَّارِ فَتَدَبَّرُوا هَذَا وَ اعْقِلُوهُ وَ لَا تَجْهَلُوهُ فَإِنَّهُ مَنْ یَجْهَلْ هَذَا وَ أَشْبَاهَهُ مِمَّا افْتَرَضَ اللَّهُ عَلَیْهِ فِی کِتَابِهِ مِمَّا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ وَ نَهَی عَنْهُ تَرَکَ دِینَ اللَّهِ وَ رَکِبَ مَعَاصِیَهُ فَاسْتَوْجَبَ سَخَطَ اللَّهِ فَأَکَبَّهُ اللَّهُ عَلَی وَجْهِهِ فِی النَّار.
امام صادق (علیه السلام)- اسماعیل‌بن‌جابرٍ گوید: این نامه را امام صادق (علیه السلام) به اصحاب نوشت و دستور داد که آن را پیوسته مطالعه نمایند و به یکدیگر تعلیم کنند و به آن عمل نمایند. اصحاب نامه را در نمازخانه منزل خود می‌گذاشتند، هر وقت نماز را تمام می‌کردند آن نامه را مطالعه می‌کردند ... اسماعیل‌بن‌مخلد سراج گوید: این نامه از امام صادق (علیه السلام) به یاران ایشان است و چنین است: «... از [معصیت] خدا بپرهیزید ای گروه رستگار و نجات یافته! اگر خداوند بخواهد آنچه به شما عطا نموده تکمیل کند، کار تمام نمی‌شود مگر اینکه گرفتار آزمایش‌های پیشینیان صالح بشوید و در جان و مال، شما را بیازماید، تا از دشمنان خدا ناراحتی‌های زیادی بچشید و متحمّل آن گرفتاری‌ها بشوید تا آنجا که شما را دشمن بدارند و خوار و ذلیل بشمارند. به شما ستم روا دارند امّا شما برای رضای خدا و برای رسیدن به خوشبختی عالم آخرت آن را تحمّل نمایید و خشم شدید خود را از آزار و اذیّت آن‌ها فروخورید و با آنکه حق با شماست، شما را تکذیب نمایند و بر این عقیده دشمن شما شوند. تمام آن‌ها را با صبر و شکیبایی بپذیرید. مصداق تمام این‌ها در قرآن کریم که بر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) نازل شده است موجود است. شنیده‌اید که خداوند به پیامبرش (صلی الله علیه و آله) می‌فرماید: پس صبر کن آن گونه که پیامبران «اولو العزم» صبر کردند، و برای [عذاب] آنان شتاب مکن (احقاف/۳۵) باز می‌فرماید: «اگر تو را تکذیب نمایند پیش از تو نیز پیامبرانی تکذیب شدند و در برابر تکذیب‌ها، صبر و استقامت کردند و [در این راه،] آزار دیدند (انعام/۳۴) پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) و تمام رسولان قبل از او هم تکذیب شدند و هم همراه با آن، مورد آزار و اذیت قرار گرفتند. اگر خوشحال از امر خدا و کار او در ابتدای آفرینش به واسطه‌ی اطلاع و علمی که نسبت به آن‌ها داشت و ایشان را کافر آفرید و شاد هستید از اینکه خداوند در قرآن ایشان را معرفی‌نموده با این آیه: وَ جَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً یَدْعُونَ إِلَی النَّار؛ در مورد این عکس‌العمل دقّت کنید و به خوبی آن را تشخیص دهید مبادا نادانی کنید زیرا کسانی که در مورد این دستورات ندانم‌کاری کنند چه اوامر خدا باشد یا نواهی او دین خدا را ترک کردند و مرتکب گناه شده‌اند و سزاوار خشم خدا می‌شوند و به رو آن‌ها را در آتش خواهند انداخت».
أمیرالمومنین (علیه السلام)- یَا کُمَیْلُ لَا تَغْتَرَّ بِأَقْوَامٍ یُصَلُّونَ فَیُطِیلُونَ وَ یَصُومُونَ فَیُدَاوِمُونَ وَ یَتَصَدَّقُونَ فَیُحْسِنُونَ فَإِنَّهُمْ مَوْقُوفُونَ یَا کُمَیْلُ أُقْسِمُ بِاللَّهِ لَسَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) یَقُولُ إِنَّ الشَّیْطَانَ إِذَا حَمَلَ قَوْماً عَلَی الْفَوَاحِشِ مِثْلِ الزِّنَا وَ شُرْبِ الْخَمْرِ وَ الرِّبَا وَ مَا أَشْبَهَ ذَلِکَ مِنَ الْخَنَا وَ الْمَآثِمِ حَبَّبَ إِلَیْهِمُ الْعِبَادَهًَْ الشَّدِیدَهًَْ وَ الْخُشُوعَ وَ الرُّکُوعَ وَ الْخُضُوعَ وَ السُّجُودَ ثُمَّ حَمَلَهُمْ عَلَی وَلَایَهًِْ الْأَئِمَّهًِْ الَّذِینَ یَدْعُونَ إِلَی النَّارِ وَ یَوْمَ الْقِیامَهًِْ لا یُنْصَرُونَ یَا کُمَیْلُ لَیْسَ الشَّأْنُ أَنْ تُصَلِّیَ وَ تَصُومَ وَ تَتَصَدَّقَ الشَّأْنُ أَنْ تَکُونَ الصَّلَاهًُْ فُعِلَتْ بِقَلْبٍ تَقِیٍّ وَ عَمَلٍ عِنْدَ اللَّهِ مَرْضِیٍّ وَ خُشُوعٍ سَوِیٍّ یَا کُمَیْلُ انْظُرْ فِیمَ تُصَلِّی وَ عَلَی مَا تُصَلِّی إِنْ لَمْ تَکُنْ مِنْ وَجْهِهِ وَ حِلِّهِ فَلَا قَبُولَ.
امام علی (علیه السلام)- ای کمیل! مبادا گروهی که نمازشان را طولانی میخوانند و دائماً در حال روزه هستند و صدقه و احسان می‌کنند تو را فریب دهند [و فریب ظاهرشان را بخوری]! به یقین آن‌ها در قیامت می‌ایستند و باید پاسخ دهند؛ ای کمیل! به خدا قسم شنیدم که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) می‌فرمود: «شیطان هرگاه مردم را به زنا و شراب‌خوردن و ربا و مانند این‌ها از گناه و فحشا مایل می‌کند، ایشان را به عبادت و فروتنی و رکوع و سجود بسیار وامی‌دارد و آنان را به دوستی پیشوایانی که به آتش دعوت می‌کنند و روز قیامت یاری نمی‌شوند دعوت می‌کند. ای کمیل! فضیلت این نیست که نماز بخوانی، روزه بگیری، صدقه بدهی بلکه شأن و فضیلت این است که با قلب پاک نماز بخوانی و عملی که خداوند می‌پسندد انجام دهی [نه آنکه مردم بپسندند] و در همه حال به طور یکسان خشوع داشته باشی [چه در خفا و چه در علن] ای کمیل! نگاه کن در چه حالی نماز می‌خوانی، برای چه نماز می‌خوانی؛ که اگر نمازت براین شرایط و شکل نباشد قبول نیست».
الحسین (علیه السلام)- فِی کِتَابِ تَارِیخٍ عَنِ الرِّیَاشِیِّ بِإِسْنَادِهِ عَنْ رَاوِی حَدِیثِه ... فَنَظَرَ یَزِیدُ بْنُ الْمُهَاجِرِ الْکِنَانِیُّ وَ کَانَ مَعَ الْحُسَیْنِ (علیه السلام) إِلَی رَسُولِ ابْنِ زِیَادٍ فَعَرَفَهُ فَقَالَ لَهُ یَزِیدُ ثَکِلَتْکَ أُمُّکَ مَا ذَا جِئْتَ فِیهِ قَالَ أَطَعْتُ إِمَامِی وَ وَفَیْتُ بِبَیْعَتِی فَقَالَ لَهُ ابْنُ الْمُهَاجِرِ بَلْ عَصَیْتَ رَبَّکَ وَ أَطَعْتَ إِمَامَکَ فِی هَلَاکِ نَفْسِکَ وَ کَسَبْتَ الْعَارَ وَ النَّارَ وَ بِئْسَ الْإِمَامُ إِمَامُکَ قَالَ اللَّهُ عَزَّ مِنْ قَائِل وَ جَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً یَدْعُونَ إِلَی النَّارِ وَ یَوْمَ الْقِیامَةِ لا یُنْصَرُونَ فَإِمَامُکَ مِنْهُم.
امام حسین (علیه السلام)- در کتاب تاریخ از ریّاشی نقل شده است: ... یزیدبن‌مهاجرکندی که از یاران امام حسین (علیه السلام) بود نظری به فرستاده ابن‌زیاد که دستور او برای آغاز جنگ و سخت گرفتن برحسین (علیه السلام) را آورده بود، کرد و او را شناخت و به او گفت: «مادرت در عزایت گریان شود! این چه نامه‌ای است که آورده‌ای»!؟ وی گفت: «من نسبت به امام خود [یعنی یزید و ابن‌زیاد] اطاعت و به بیعت خود وفا کردم». ابن‌مهاجر به او گفت: «بلکه تو معصیت خدا را کردی و اطاعت یزید را برای هلاکت خود انجام دادی! تو خود را ننگین و دچار آتش کردی! امام تو بد امامی است چنانکه خدای علیم می‌فرماید: وَ جَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً یَدْعُونَ إِلَی النَّارِ وَ یَوْمَ الْقِیامَةِ لا یُنْصَرُونَ؛ امام تو از این قبیل امام‌ها است».