آیه فَقَضاهُنَّ سَبْعَ سَماواتٍ في يَوْمَيْنِ وَ أَوْحى في كُلِّ سَماءٍ أَمْرَها وَ زَيَّنَّا السَّماءَ الدُّنْيا بِمَصابيحَ وَ حِفْظاً ذلِكَ تَقْديرُ الْعَزيزِ الْعَليمِ [12]
آنگاه آنها را به‌صورت هفت آسمان در دو روز (دو دوران) آفريد، و در هر آسمانى امر [و برنامه] آن [آسمان] را وحى [و مقرّر] فرمود، و آسمان پايين را با چراغ‌هايى(ستارگان) زينت بخشيديم، و [با شهاب‌ها از رخنه شياطين] حفظ كرديم؛ اين است تقدير خداوند توانا و دانا.
فقه الرّضا (علیه السلام)- سُئِلَ أَمِیرُ‌الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) عَنْ مَشِیَّهًِْ اللَّهِ وَ إِرَادَتِهِ فَقَالَ (صلی الله علیه و آله) إِنَّ لِلَّهِ مَشِیَّتَیْنِ مَشِیَّهًَْ حَتْمٍ وَ مَشِیَّهًَْ عَزْمٍ وَ کَذَلِکَ إِنَّ لِلَّهِ إِرَادَتَیْنِ إِرَادَهًَْ حَتْمٍ وَ إِرَادَهًَْ عَزْمٍ إِرَادَهًُْ حَتْمٍ لَا تُخْطِئُ وَ إِرَادَهًُْ عَزْمٍ تُخْطِئُ وَ تُصِیبُ وَ لَهُ مَشِیَّتَانِ مَشِیَّهًٌْ یَشَاءُ وَ مَشِیَّهًٌْ لَا یَشَاءُ یَنْهَی وَ هُوَ یَشَاءُ وَ یَأْمُرُ وَ هُوَ لَا یَشَاءُ مَعْنَاهُ أَرَادَ الْعِبَادَهًَْ وَ شَاءَ وَ لَمْ یُرِدِ الْمَعْصِیَهًَْ وَ شَاءَ وَ کُلُّ شَیْءٍ بِقَضَائِهِ وَ قَدَرِهِ وَ الْأُمُورُ تَجْرِی مَا بَیْنَهُمَا فَإِذَا أَخْطَأَ الْقَضَاءُ لَمْ یُخْطِئِ الْقَدَرُ وَ إِذَا لَمْ یُخْطِئ الْقَدَرُ لَمْ یُخْطِئ الْقَضَاءُ وَ إِنَّمَا الْخَلْقُ مِنَ الْقَضَاءِ إِلَی الْقَدَرِ وَ إِذَا أَخْطَأَ الْقَدَرَ لَمْ یُخْطِئِ الْقَضَاءَ وَ إِذَا لَمْ یُخْطِئِ الْقَضَاءَ لَمْ یُخْطِئِ الْقَدَرَ وَ إِنَّمَا الْخَلْقُ مِنَ الْقَدَرِ إِلَی الْقَضَاء وَ الْقَضَاءُ عَلَی أَرْبَعَهًِْ أَوْجُهٍ فِی کِتَابِ اللَّهِ جَلَّ وَ عَزَّ النَّاطِقِ عَلَی لِسَانِ سَفِیرِهِ الصَّادِقِ (علیه السلام) مِنْهَا قَضَاءُ الْخَلْقِ وَ هُوَ قَوْلُهُ تَعَالَی فَقَضاهُنَّ سَبْعَ سَماواتٍ فِی یَوْمَیْنِ مَعْنَاهُ خَلَقَهُن.
فقه الرّضا (علیه السلام)- از امیرالمؤمنین (علیه السلام) درباره مشیّت و اراده خداوند سؤال شد؛ فرمود: «خداوند دو مشیّت دارد: مشیّت حتم و مشیّت عزم؛ همچنین خداوند دو اراده دارد؛ اراده‌ی حتم و اراده‌ی عزم؛ اراده‌ی حتمی تخلف پذیر نیست، [ولی] اراده‌ی عزمی گاهی واقع نمی شود و گاهی واقع می شود. هم چنین خداوند دو مشیّت دارد که یکی از آن ها مشیّت خواستن و آن دیگری مشیّت نخواستن است؛ در حالی که می خواهد، نهی می کند و در حالی که نمی خواهد، امر کند، معنایش این است که از بندگان اراده می کند و می خواهد، [ولی] معصیت را اراده نمی کند و می خواهد هر چیزی به قضا و قَدَر اوست و همه امور بین این دو جاری می شود. اگر قضا روی ندهد، قدر به انجام می رسد و تا هنگامی که قَدَر نوشته نشده باشد، قضا نوشته نمی شود. خلایق از قضای او به سوی قدرش هستند و هر گاه که روی ندهد، و از قدر او به سوی قضای اویند. و قضا در کتاب خداوند عزّ و جلّ که بر زبان فرستاده صادق او صلی الله علیه و آله به سخن درآمده بر چهار معناست: یکی از آن ها قضای به معنای خلقت است؛ مانند این سخن خداوند متعال: فَقَضاهُنَّ سَبْعَ سَماواتٍ فِی یَوْمَیْنِ.
الرّضا (علیه السلام)- فَقَضاهُنَّ أَیْ خَلَقَهُنَّ سَبْعَ سَماواتٍ فِی یَوْمَیْنِ یَعْنِی فِی وَقْتَیْنِ ابْتِدَاءً وَ انْقِضَاءً وَ أَوْحی فِی کُلِّ سَماءٍ أَمْرَها فَهَذَا وَحْیُ تَقْدِیرٍ وَ تَدْبِیرٍ.
امام رضا (علیه السلام)- فَقَضاهُنَّ یعنی آنها آفرید. سَبْعَ سَماواتٍ فِی یَوْمَیْنِ؛ یعنی در دو وقت که آغاز و انجام بودند. و در هر آسمانی فرمانش را وحی کرد، این وحی تقدیر و تدبیر بود.
علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- فَقَضاهُنَّ سَبْعَ سَماواتٍ فِی یَوْمَیْنِ وَ مِنَ الْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ فَلَمَّا أَخَذَ فِی رِزْقِ خَلْقِهِ خَلَقَ السَّمَاءَ وَ جَنَّاتِهَا وَ الْمَلَائِکَهًَْ یَوْمَ الْخَمِیس.
علیّ‌بن‌ابراهیم ( فَقَضاهُنَّ سَبْعَ سَماواتٍ فِی یَوْمَیْنِ وَ مِنَ الْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ، و هنگامی‌که به آفرینش روزی خلقش مشغول شد، آسمان و بهشت و فرشته‌ها را روز پنج شنبه آفرید.
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- ثُمَّ أَوْحی فِی کُلِّ سَماءٍ أَمْرَها قَالَ خَلَقَ فِی کُلِّ سَمَاءٍ خَلْقَهَا مِنَ الْمَلَائِکَهًِْ وَ الْخَلْقِ الَّذِی فِیهَا مِنَ الْبِحَارِ وَ الْجِبَالِ الْبَرَدِ مَا لَا یُعْلَمُ ثُمَّ زَیَّنَ السَّمَاءَ الدُّنْیَا بِالْکَوَاکِبِ فَجَعَلَهَا زِینَهًًْ وَ حِفْظاً مِنَ الشَّیَاطِین.
ابن‌عبّاس ( ثُمَّ أَوْحی فِی کُلِّ سَماءٍ أَمْرَها گفت: «در هر آسمانی فرشته‌هایش را آفرید و دریاها و کوه‌های برف و آنچه هیچ‌کس نداند، سپس آسمان دنیا را به زیور اختران آراست، و از دیوان نگهداشت».
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ فُضَیْلٍ الرَّسَّانِ قَالَ کَتَبَ مُحَمَّدُ‌بْنُ‌إِبْرَاهِیمَ إِلَی أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام): أَخْبِرْنَا مَا فَضْلُکُمْ أَهْلَ الْبَیْتِ؟ فَکَتَبَ إِلَیْهِ أَبُوعَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام): أَنَّ الْکَوَاکِبَ جُعِلَتْ فِی السَّمَاءِ أَمَاناً لِأَهْلِ السَّمَاءِ فَإِذَا ذَهَبَتْ نُجُومُ السَّمَاءِ جَاءَ أَهْلَ السَّمَاءِ مَا کَانُوا یُوعَدُونَ وَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) جُعِلَ أَهْلُ بَیْتِی أَمَاناً لِأُمَّتِی فَإِذَا ذَهَبَ أَهْلُ بَیْتِی جَاءَ أُمَّتِی مَا کَانُوا یُوعَدُونَ.
امام صادق (علیه السلام)- فضیل رسّان گوید: محمّدبن‌ابراهیم به امام صادق (علیه السلام) نوشت: «ما را از فضائل اهل بیت (علیهم السلام) آگاه بفرما». امام صادق (علیه السلام) برای او مرقوم فرمود: «ستارگان در آسمان امان اهل آسمانند و گاهی که ستارگان آسمان بروند اهل آسمان به وعده‌ی نهایی می‌رسند و رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: «اهل بیت من امان امّت من قرار داده شده‌اند چون اهل بیت من بروند به امّت من آنچه وعده شده‌اند، برسد».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- النُّجُومُ أَمَانٌ لِأَهْلِ السَّمَاءِ فَإِذَا ذَهَبَتِ النُّجُومُ ذَهَبَ أَهْلُ السَّمَاءِ وَ أَهْلُ بَیْتِی أَمَانٌ لِأَهْلِ الْأَرْضِ فَإِذَا ذَهَبَ أَهْلُ بَیْتِی ذَهَبَ أَهْلُ الْأَرْضِ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- ستارگان امان اهل آسمانند، پس آنگاه که ستارگان بروند اهل آسمان هم فانی می‌شوند و اهل بیت من، امان برای اهل زمینند، پس آنگاه که اهل بیت من نباشند، اهل زمین هم نخواهد بود.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- النُّجُومُ أَمَانٌ لِأَهْلِ السَّمَاءِ وَ أَهْلُ بَیْتِی أَمَانٌ لِأُمَّتِی.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- ستارگان امان اهل آسمان زمین می‌باشند و اهل بیت من امان امّت من می‌باشند.