آیه عالِيَهُمْ ثِيابُ سُندُسٍ خُضْرٌ وَ إِسْتَبْرَقٌ وَ حُلُّوا أَساوِرَ مِنْ فِضَّةٍ وَ سَقاهُمْ رَبُّهُمْ شَراباً طَهُوراً [21]
بر اندام آن‌ها (بهشتيان) لباس‌هايي است از حرير نازك سبز رنگ، و از ديباي ضخيم، و با دستبندهايي از نقره آراسته شده‌اند، و پروردگارشان شراب طهور به آنان مي‌نوشاند.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنْ عَوْفِ‌بْنِ‌عَبْدِ‌اللَّهِ‌الْأَزْدِیِّ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِنَا عَنْ أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) إِذَا أَرَادَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی قَبْضَ رُوحِ الْمُؤْمِنِ قَالَ یَا مَلَکَ الْمَوْتِ انْطَلِقْ أَنْتَ وَ أَعْوَانُکَ إِلَی عَبْدِی فَطَالَ مَا نَصَبَ نَفْسَهُ مِنْ أَجْلِی فَأْتِنِی بِرُوحِهِ لِأُرِیحَهُ عِنْدِی فَیَأْتِیهِ مَلَکُ الْمَوْتِ بِوَجْهٍ حَسَنٍ وَ ثِیَابٍ طَاهِرَهًٍْ وَ رِیحٍ طَیِّبَهًٍْ ... فَیَبْسُطُ صَحِیفَتَهُ لِلْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ وَ هُوَ یُنَادِی هاؤُمُ اقْرَؤُا کِتابِیَهْ إِنِّی ظَنَنْتُ أَنِّی مُلاقٍ حِسابِیَهْ فَهُوَ فِی عِیشَةٍ راضِیَةٍ فَإِذَا انْتَهَی إِلَی بَابِ الْجَنَّهًِْ قِیلَ لَهُ هَاتِ الْجَوَازَ قَالَ هَذَا جَوَازِی مَکْتُوبٌ فِیهِ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ هَذَا جَوَازٌ جَائِزٌ مِنَ اللَّهِ الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ لِفُلَانِ‌بْنِ‌فُلَانٍ مِنْ رَبِّ الْعَالَمِینَ فَیُنَادِی مُنَادٍ یَسْمَعُ أَهْلُ الْجَمْعِ کُلُّهُمْ أَلَا إِنَّ فُلَانَ‌بْنَ‌فُلَانٍ قَدْ سَعِدَ سَعَادَهًًْ لَا یَشْقَی بَعْدَهَا أَبَداً قَالَ فَیَدْخُلُ فَإِذَا هُوَ بِشَجَرَهًٍْ ذَاتِ ظِلٍّ مَمْدُودٍ وَ ماءٍ مَسْکُوبٍ وَ ثِمَارٍ مُهْدَلَهًٍْ یَخْرُجُ مِنْ سَاقِهَا عَیْنَانِ تَجْرِیَانِ فَیَنْطَلِقُ إِلَی إِحْدَاهُمَا فَیَغْتَسِلُ مِنْهَا فَیَخْرُجُ عَلَیْهِ نَضْرَهًُْ النَّعِیمِ ثُمَّ یَشْرَبُ مِنَ الْأُخْرَی فَلَا یَکُونُ فِی بَطْنِهِ مَغْصٌ وَ لَا مَرَضٌ وَ لَا دَاءٌ أَبَداً وَ ذَلِکَ قَوْلُهُ وَ سَقاهُمْ رَبُّهُمْ شَراباً طَهُوراً.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- از امام صادق (علیه السلام) روایت است که فرمود: پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرموده است: هنگامی‌که خدای تبارک‌وتعالی بخواهد جان مؤمن را بگیرد، می‌فرماید: «ای فرشته‌ی مرگ! تو و یارانت به‌سوی بنده‌ی من بروید که خسته‌کردن خودش به خاطر من طولانی شد. سپس روحش را برایم بیاور تا آن را نزد خود آسایش دهم». فرشته‌ی مرگ با چهره‌ای نیکو، لباس پاکیزه و بوی خوش نزد او می‌آید... پرونده‌ی عملش را برای مردان و زنان مؤمن می‌گستراند و فریاد می‌زند: [ای اهل محشر]! نامه‌ی اعمال مرا بگیرید و بخوانید! من یقین داشتم که [قیامتی در کار است و] به حساب اعمالم می‌رسم»! او در یک زندگی [کاملًا] رضایتبخش قرار خواهد داشت. (حاقه/۲۱-۱۹) او در یک زندگی کاملا رضایتبخش قرار خواهد داشت. وقتی به در بهشت برسد به او گفته شود: «مجوّز [ورود به بهشت] را بده». می‌گوید: «این مجوّز من است که در آن نوشته شده است: به‌نام خداوند بخشنده‌ی مهربان. این مجوّزی نافذ از خداوند عزیز حکیم برای فلانی فرزند فلانی است [و این مجوّز] از طرف پروردگار جهانیان است». سپس ندادهنده‌ای فریاد می‌زند و همه‌ی جماعت می‌شنوند: «آگاه باشید! فلانی فرزند فلانی سعادتمند شده سعادتی که بعد از آن هرگز بدبخت نمی‌شود». وارد بهشت می‌شود و ناگهان در کنار درختی با سایه کشیده و گسترده، و در کنار آبشارها، و میوه‌هایی آویزان قرار می‌گیرد و از ساقه‌ی آن درخت دو چشمه همیشه جاری بیرون می‌آید. به‌سوی یکی از آن‌ها می‌رود و با آب آن غسل می‌کند و بر او شادابی نعمت ظاهر می‌شود. سپس از دیگری می‌خورد و هرگز در درونش دل درد، بیماری و درد پیدا نمی‌شود و این معنای سخن خداوند است که می‌فرماید: وَ سَقاهُمْ رَبُّهُمْ شَراباً طَهُوراً.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) سُئِلَ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ یَوْمَ نَحْشُرُ الْمُتَّقِینَ إِلَی الرَّحْمنِ وَفْداً فَقَالَ یَا عَلِیُّ (علیه السلام) إِنَّ الْوَفْدَ لَا یَکُونُونَ إِلَّا رُکْبَاناً أُولَئِکَ رِجَالٌ اتَّقَوُا اللَّهَ فَأَحَبَّهُمُ اللَّهُ وَ اخْتَصَّهُمْ وَ رَضِیَ أَعْمَالَهُمْ فَسَمَّاهُمُ الْمُتَّقِینَ ثُمَّ قَالَ لَهُ یَا عَلِیُّ (علیه السلام) أَمَا وَ الَّذِی فَلَقَ الْحَبَّهًَْ وَ بَرَأَ النَّسَمَهًَْ إِنَّهُمْ لَیَخْرُجُونَ مِنْ قُبُورِهِمْ وَ إِنَّ الْمَلَائِکَهًَْ لَتَسْتَقْبِلُهُمْ بِنُوقٍ مِنْ نُوقِ الْعِزِّ عَلَیْهَا رَحَائِلُ الذَّهَبِ مُکَلَّلَهًًْ بِالدُّرِّ وَ الْیَاقُوتِ وَ جَلَائِلُهَا الْإِسْتَبْرَقُ وَ السُّنْدُسُ وَ خُطُمُهَا جَدْلُ الْأُرْجُوَانِ تَطِیرُ بِهِمْ إِلَی الْمَحْشَرِ مَعَ کُلِّ رَجُلٍ مِنْهُمْ أَلْفُ مَلَکٍ مِنْ قُدَّامِهِ وَ عَنْ یَمِینِهِ وَ عَنْ شِمَالِهِ یَزُفُّونَهُمْ زَفّاً حَتَّی یَنْتَهُوا بِهِمْ إِلَی بَابِ الْجَنَّهًِْ الْأَعْظَمِ وَ عَلَی بَابِ الْجَنَّهًِْ شَجَرَهًٌْ إِنَّ الْوَرَقَهًَْ مِنْهَا لَیَسْتَظِلُّ تَحْتَهَا أَلْفُ رَجُلٍ مِنَ النَّاسِ وَ عَنْ یَمِینِ الشَّجَرَهًِْ عَیْنٌ مُطَهِّرَهًٌْ مُزَکِّیَهًٌْ قَالَ فَیُسْقَوْنَ مِنْهَا شَرْبَهًًْ فَیُطَهِّرُ اللَّهُ بِهَا قُلُوبَهُمْ مِنَ الْحَسَدِ وَ یُسْقِطُ مِنْ أَبْشَارِهِمُ الشَّعْرَ وَ ذَلِکَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ سَقاهُمْ رَبُّهُمْ شَراباً طَهُوراً مِنْ تِلْکَ الْعَیْنِ الْمُطَهِّرَهًِْ قَالَ ثُمَّ یَنْصَرِفُونَ إِلَی عَیْنٍ أُخْرَی عَنْ یَسَارِ الشَّجَرَهًِْ فَیَغْتَسِلُونَ فِیهَا وَ هِیَ عَیْنُ الْحَیَاهًِْ فَلَا یَمُوتُونَ أَبَداً.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- امام صادق (علیه السلام) می‌فرماید: علی (علیه السلام) از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) درباره‌ی آیه: در آن روز که پرهیزگاران را دسته جمعی به‌سوی خداوند رحمان [و پاداش‌های او] محشور می‌کنیم. (مریم/۸۵) پرسید؛ فرمود: «وفد نمی‌باشد مگر سواره؛ آنان مردانی هستند که تقوای الهی پیشه کردند و خدا آنان را دوست می‌دارد و آنان را جدا کرده و از اعمالشان راضی گشته و آنان را متّقین نامیده است». سپس فرمود: «ای علی! آگاه باش! قسم به کسی که دانه را شکافت و انسان را آفرید، آنان از قبرهایشان بیرون می آیند درحالی‌که سفیدی صورتهایشان مثل سفیدی برف است و بر آنان لباس‌هایی است که سفیدی آن مثل سفیدی شیر است و نعلین‌هایی به پا دارند که بند آن از لؤلؤی درخشان است». و در حدیث دیگری فرمود: «فرشتگان با ناقه‌هایی بهشتی به دیدار آن‌ها می‌آیند که زین‌هایی از طلا دارند که با مروارید و یاقوت مزیّن شده است و پالان هایی از حریر و پرنیان دارند و طناب بینی آن‌ها بافته‌هایی از ارغوان است و افساری از زبرجد دارند. سپس آنان را به سمت صحرای محشر به پرواز در می‌آورند، درحالی‌که همراه هریک از ایشان هزار فرشته است که در جلو و راست و چپ ایشان قرار دارند. این فرشتگان، آنان را احاطه می‌کنند تا اینکه به دروازه‌ی بزرگ بهشت می رسند. بر دروازه‌ی بهشت، درختی است که هزار نفر از سایه یک برگ آن بهره می‌گیرد و در طرف راست آن چشمه‌ای است که پاک می‌کند و مطهّر می‌سازد. پس جرعه‌ای از آن می‌نوشند و خداوند با آن قلب‌هایشان را از حسد پاک می‌کند و موهای صورتشان را می‌زداید. همچنان که خود در قرآن می‌فرماید: وَسَقَاهُمْ رَبُّهُمْ شَرَابًا طَهُورًا یعنی از همان چشمه‌ی پاک کننده، سپس به‌سوی چشمه‌ای دیگر که در طرف چپ درخت واقع است، باز می‌گردند و در آن خود را می‌شویند و این همان چشمه‌ی حیات است که پس از آن دیگر نمی‌میرند».
علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- عالِیَهُمْ ثِیابُ سُندُسٍ خُضْرٌ وَ إِسْتَبْرَقٌ قَالَ یَعْلُوهُمُ الثِّیَابُ یَلْبَسُونَهَا.
علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- عَالِیَهُمْ ثِیَابُ سُندُسٍ خُضْرٌ وَ إِسْتَبْرَقٌ یعنی اینکه بر بالای سر آن‌ها لباس‌هایی است که آن را بر تن می‌کنند.
علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- الْإِسْتَبْرَقُ الدِّیبَاج.
علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- استبرق دیبای ضخیم است.
الصّادق (علیه السلام)- قیل یُطَهِّرُهُمْ مِنْ کُلِّ شَیْءٍ سِوَی اللَّهِ إِذْ لَا طَاهِرَ مِنْ تَدَنُّسٍ بِشَیْءٍ مِنَ الْأَکْوَانِ إِلَّا اللَّهُ.
امام صادق (علیه السلام)- [خداوند با این شراب طهور] آن‌ها را از هرچیزی غیر از خدا پاک می‌کند؛ چون جز خداوند، پاک‌کننده‌ای نیست که از آلودگی به چیزی از هستی پاک گرداند.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- فَیُسْقَوْنَ مِنْهَا شَرْبَهًًْ فَیُطَهِّرُ اللَّهُ بِهَا قُلُوبَهُمْ مِنَ الْحَسَدِ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- آن مردان از آن می‌آشامند و خداوند با آن دل‌هایشان را از حسد پاک می‌گرداند.